واکنش عراقچی به درخواست اروپا برای بازگشت به میز مذاکرات
وزیر خارجه ایران در واکنش به درخواست اروپا برای بازگشت ایران و آمریکا به میز مذاکرات گفت چگونه ممکن است «به چیزی بازگردد که هرگز ترک نکرده، چه برسد به این‌که نابودش هم کرده‌اند؟»
عباس عراقچی با اشاره به این‌که اسرائیل هفته گذشته، وقتی مذاکرات ایران و آمریکا جریان داشت «تصمیم گرفت دیپلماسی را نابود کند» افزود: «این هفته، وقتی با گروه تروئیکای اروپا و اتحادیه اروپا گفت‌وگو داشتیم، آمریکا تصمیم گرفت این دیپلماسی را نابود کند».
این در حالی است که رئیس‌جمهور آمریکا در پیام تلویزیونی خود پس از حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران گفت اگر ایران سریعاً به دنبال صلح نباشد، ما به سراغ اهداف دیگر خواهیم رفت.
ترامپ افزود: «این وضعیت نمی‌تواند ادامه پیدا کند. یا صلح برقرار می‌شود یا فاجعه‌ای برای ایران رخ می‌دهد که بسیار بزرگ‌تر از آن است که در هشت روز گذشته دیده‌ایم. یادتان باشد، اهداف زیادی باقی مانده است».
اشارهٔ او به حملات گستردهٔ اسرائیل به مراکز نظامی، هسته‌ای و انتظامی جمهوری اسلامی است.
واکنش‌های جهانی به حملۀ آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران
دونالد ترامپ بامداد یکشنبه یکم تیرماه در پیامی به‌طور رسمی اعلام کرد که تأسیسات هسته‌ای فردو، نطنز و اصفهان در حملات آمریکا «به‌طور کامل» نابود شدند.
وزیر خارجه ایران این حملات را دارای «پیامدهای ماندگار» خواند و اعلام کرد دولت آمریکا را «مسبب و مسئول آثار و عواقب بسیار خطرناک» این اقدام می‌داند.
در واکنش به این روند، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرزی اتمی خواستار تشکیل جلسۀ فوق‌العاده شورای حکام آژانس شد و برخی کشورهای جهان با درخواست آغاز یک روند دیپلماتیک با احتیاط به حمله آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران واکنش نشان دادند.
گزارش کامل را در لینک زیر بخوانید.
حملۀ مجدد اسرائیل به یک پادگان نظامی در قم
سخنگوی ستاد مدیریت بحران استان قم️ اعلام کرد ساعتی پیش اسرائیل «با شلیک پرتابه‌هایی به پادگان شهید مصطفی خمینی قم حمله کرد».
براساس این گزارش، این حمله چهار کشته بر جا گذاشته است. رسانه‌های ایران هیچ جزئیات دیگری از این حمله منتشر نکرده‌اند.
«پادگان شهید مصطفی خمینی قم» شامل تأسیسات نظامی و پدافند هوایی است و تحت پوشش نیروهای سپاه پاسداران و ارتش جمهوری اسلامی فعالیت می‌کند و حوزه عملیاتی آن شامل پدافند هوایی تحت عنوان «حضرت فاطمه معصومه» نیز می‌شود .
پیشتر در ۲۵ خرداد نیز اسرائیل به این پادگان حمله کرده بود که به‌گزارش رسانه‌های ایران «دو نفر از نیروهای نظامی» کشته و «حدود ۴۲ نفر مجروح شدند».
پیامدهای جنگ در اظهارنظرهای برخی تحلیلگران
دونالد ترامپ پس از حملات آمریکا به سایت‌های هسته‌ای ایران تأکید کرد که تهران اکنون باید صلح کند یا منتظر حملات بیشتر باشد، اما برخی تحلیلگران می‌گویند پیامد این حملات می‌تواند به‌گونه‌ای دیگر باشد.
- «انجمن کنترل تسلیحات آمریکا» که یک نهاد غیرحزبی در ایالات متحده است، در بیانیه‌ای گفت: «در بلندمدت، اقدام نظامی ممکن است ایران را به این نتیجه برساند که تنها راه بازدارندگی، دستیابی به سلاح هسته‌ای است با این استدلال که آمریکا به دیپلماسی اعتقادی ندارد.»
- آرون دیوید میلر، مذاکره‌کننده باسابقه آمریکایی در امور خاورمیانه، نیز گفت: «توان نظامی ایران به‌شدت تضعیف شده، اما آن‌ها روش‌های نامتقارن متعددی برای پاسخ دارند... این موضوع به این زودی‌ها تمام نمی‌شود.»
- اریک لاب، استاد علوم سیاسی در دانشگاه بین‌المللی فلوریدا، می‌گوید ایران ممکن است با حمله به «اهداف نرم» آمریکا یا اسرائیل در داخل یا خارج منطقه پاسخ دهد، با این حال احتمال بازگشت به میز مذاکره را نیز وجود دارد اما ایران این بار در «موضعی بسیار ضعیف‌تر» خواهد بود.
- کریم سجادپور، تحلیل‌گر بنیاد کارنگی، در شبکه ایکس نوشت: «ترامپ گفته اکنون زمان صلح است، اما بعید است ایران نیز چنین برداشتی داشته باشد. این حمله احتمالاً فصل تازه‌ای از جنگ ۴۶ ساله ایران و آمریکا را آغاز می‌کند، نه پایانش.»
- لارا بلومنفلد، تحلیل‌گر مرکز مطالعات پیشرفته جانز هاپکینز، می‌گوید: «مراقب گسترش اهداف باشید؛ تغییر رژیم و دموکراسی‌سازی پروژه‌هایی هستند که استخوان‌های شکست‌خورده‌شان زیر شن‌های خاورمیانه مدفون است.»
- جاناتان پانیکوف، معاون پیشین اطلاعاتی آمریکا در امور خاورمیانه، نیز هشدار داده که در صورت احساس تهدید وجودی، ایران ممکن است به «حملات نامتناسب» روی آورد.
با این حال شمار زیادی از جمهوریخواهان آمریکا از جمله مایک جانسون، رئیس مجلس نمایندگان، از تصمیم دونالد ترامپ برای هدف قرار دادن تأسیسات هسته‌ای ایران تمجید کرده‌اند.
خروج شماری دیگر از کارکنان نمایندگی‌های آمریکا از عراق
یک مقام آمریکایی به خبرگزاری فرانسه گفت در پی حملات ایالات متحده به سایت‌های هسته‌ای ایران شماری دیگر از کارکنان نمایندگی‌های دیپلماتیک آمریکا عراق را ترک کرده‌اند.
این مقام آمریکایی افزود این خروج‌ها ادامۀ فرآیندی است که «با هدف احتیاط مضاعف و به‌دلیل افزایش تنش‌های منطقه‌ای» از هفتۀ گذشته آغاز شد.
با این حال، اعلام شده است که سفارت ایالات متحده و کنسولگری همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
سخنگوی دولت عراق هم اعلام کرد دولت این کشور «نگرانی عمیق و محکومیت شدید خود را نسبت به هدف قرار دادن تأسیسات هسته‌ای در ایران اعلام می‌کند».
باسم العوادی همچنین هشدار داد که «ادامۀ چنین حملاتی ممکن است به تشدید خطرناک درگیری منجر شود که پیامدهای آن فراتر از مرزهای هر کشوری خواهد بود.»
مقامات جمهوری اسلامی ایران قبلاً هشدار داده‌اند که در صورت ورود آمریکا به جنگ اسرائیل با ایران، پایگاه‌های نظامی آمریکا در منطقه را هدف قرار خواهد داد.
خبرگزاری فرانسه می‌نویسد نگرانی‌ها در عراق از این‌که گروه‌های شبه‌نظامی تحمت تهران ممکن است وارد عمل شوند، در حال افزایش است. آن‌ها تهدید کرده‌اند که در صورت ورود واشینگتن به جنگ اسرائیل با ایران، می‌توانند منافع آمریکا در منطقه را هدف بگیرند.
دولت عراق که سال‌ها میان دو متحدش، تهران و واشینگتن، به‌دلیل جنگ‌های نیابتی تحت فشار بوده، خواستار کاهش فوری تنش‌ها و گشایش فوری کانال‌های دیپلماتیک برای مهار بحران و جلوگیری از گسترش آن شد.
گزارش اسرائیل از خسارات حملات جدید موشکی ایران
نهادهای امدادی اسرائیل اعلام کردند در بررسی‌هایی که در ساعت نخست پس از حمله موشکی بامداد یکشنبه اول تیر از ایران به سوی اسرائیل انجام شد، دست‌کم ۱۸ نفر زخمی شده‌اند ولی تنها جراحت یکی از آن‌ها را «متوسط» توصیف کردند.
بر اثر این حملات خساراتی به شماری از ساختمان‌ها و اماکن در شهر حیفا وارد شده و به‌گفته امدادگران در تل‌آویو، «دو ساختمان که دارای پناهگاه هم بودند، آسیب کلی دیدند».
همچنین خسارات واردشده به یک ساختمان در شهرک نص‌صیونا در مرکز اسرائیل سنگین برآورد شده است.
به گزارش شبکه ۱۲ تلویزیون اسرائیل، شمار موشک‌هایی که ایران بامداد یکشنبه شلیک کرد، کمتر از ۳۰ فروند بوده که در ۱۰ نقطه آسیب وارد کرده است. به‌گفتۀ رادیو ارتش اسرائیل، آسیب واردشده در برخی نقاط ناشی از فرود قطعات موشک‌های رهگیر بوده است.
رادیوفردا مستقلاً قادر به تأیید یا رد این جزئیات نیست.
تصاویر ماهواره‌ای از فردو پیش از حملۀ آمریکا
تصاویر ماهواره‌ای که شرکت مکسار از موقعیت و همچنین ورودیِ تأسیسات غنی‌سازی فردو در نزدیکی قم منتشر کرده است. تاریخ ثبت این سه عکس ۲۹ خرداد ۱۴۰۴ است.
آمریکا در نخستین ساعات بامداد یکشنبه یکم تیرماه این سایت هسته‌ای را نیز هدف قرار داد.
واشینگتن‌پست با استناد به این تصاویر ماهواره‌ای نوشت «فعالیت غیرمعمول کامیون‌ها و وسایل نقلیه در تأسیسات فردو دو روز قبل از حمله آمریکا در جریان بود».
واشینگتن‌پست نوشت: «روز ۲۹ خرداد ۱۶ کامیون در امتداد جاده‌ای که به یک مجتمع نظامی زیرزمینی منتهی می‌شد، وجود داشتند و عکس‌های روز بعد نشان می‌دهد که بیشتر کامیون‌ها در شمال غربی تأسیسات فردو حرکت کرده‌اند و کامیون‌ها در نزدیکی ورودی سایت مستقر شده‌اند.»
فردو یکی از مهم‌ترین سایت‌های هسته‌ای ایران است که به‌صورت زیرزمینی ساخته شده است. این تأسیسات در نزدیکی روستای فردو و حدود ۳۰ کیلومتری جنوب قم قرار دارد.
بر اساس اطلاعات منتشرشده از سوی منابع اطلاعاتی غربی، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و تحلیل‌های ماهواره‌ای، تأسیسات فردو در عمقی بین ۸۰ تا ۹۰ متر زیر سطح زمین (و برخی منابع می‌گویند بیش از ۹۰ متر) در دل یک کوه سنگی ساخته شده است.
وزارت خارجه ایران خواستار برگزاری جلسۀ اضطراری شورای امنیت شد
وزارت خارجه ایران، با صدور بیانیه‌ای، حملات آمریکا به سایت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی را «نقض فاحش و بی‌سابقۀ بنیادی‌ترین اصول منشور ملل متحد و قواعد حقوق بین‌الملل» خواند و اعلام کرد دولت آمریکا را «مسبب و مسئول آثار و عواقب بسیار خطرناک» این اقدام می‌داند.
وزارت خارجه در این بیانیه همچنین این حملات را «ناقض قطعنامه شماره ۲۲۳۱ شورای امنیت» خواند؛ قطعنامه‌ای که به‌طور رسمی توافق هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهانی (برجام) در تیرماه ۱۳۹۴ را تأیید و پشتیبانی کرد.
وزارت خارجه در این بیانیه از شورای امنیت سازمان ملل خواست با برگزاری جلسه اضطراری، ضمن محکوم‌کردن حملات آمریکا، این کشور را «به‌خاطر نقض فاحش اصول و قواعد بین‌المللی مؤاخذه و پاسخگو کند».
تهران همچنین خواستار برگزاری جلسۀ فوری شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شد تا «به مسئولیت قانونی خود» در واکنش به حملات آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران عمل کند.
جمهوری اسلامی تأکید دارد که برنامۀ هسته‌ای‌اش «صلح‌آمیز» است و ادعا می‌کند که تأسیسات هسته‌ای «همگی تحت نظارت دقیق آژانس و موافقتنامه پادمان بوده‌اند».
این در حالی است که شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ۲۲ خرداد با اکثریت آرا قطعنامه‌ای را تصویب کرد که به‌طور رسمی اعلام می‌کرد تهران به تعهدات پادمانی در زمینه عدم اشاعهٔ هسته‌ای پایبند نبوده است.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی: تشعشع رادیواکتیو در سایت‌های هدف حمله گزارش نشده است
در پی حمله به سه سایت هسته‌ای در ایران – از جمله فردو – آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأیید کرد که تاکنون هیچ افزایش سطح پرتوهای رادیواکتیو در خارج از این مراکز گزارش نشده است.
آژانس اعلام کرده که با در دسترس قرار گرفتن اطلاعات بیشتر، ارزیابی‌های تازه‌ای از وضعیت ایران ارائه خواهد داد.
ساعاتی پیش برخی مقامات جمهوری اسلامی نیز گفته بودند که سایت‌های هسته‌ای هدف حمله «تخلیه شده بودند و موادی در این سایت‌ها وجود ندارد که موجب تشعشع شوند».
بر اساس آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران دارای ۴۰۸ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصد است.
مشخص نیست که ایران این مواد را به کجا منتقل کرده است.
دست‌کم ۱۰ نقطه در خاک اسرائیل هدف موشک‌های ایران قرار گرفت
شبکه تلویزیونی «کان» اسرائیل گزارش داد که از ۳۰ موشک شلیک شده توسط ایران در بامداد یکشنبه ۱۰ فروند آن به نقاط مرکزی این کشور اصابت کرده است.
تصایر ویدئویی منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که دست‌کم یکی از این موشک‌ها به شهر حیفا اصابت کرده است. موشک دیگر در تل‌آویو فرود آمده است.
ارتش اسرائیل به شهروندان اطلاع داد که می‌توانند مناطق امن را ترک کنند، که نشان‌دهنده پایان تهدید ناشی از تازه‌ترین حملۀ ایران است.