سازمان زندانهای ایران یک روز پس از حملهٔ اسرائیل به زندان اوین اعلام کرد که زندانیان این زندان به سایر زندانهای استان تهران منتقل شدهاند.
ارتش اسرائیل روز دوم تیرماه تأیید کرد که همزمان با حمله به مراکزی در تهران که اسرائیل آنها را «نهادهای سرکوب» خوانده بود، به زندان اوین در شمال تهران نیز حمله کرده است.
تصاویری نیز در شبکههای اجتماعی منتشر شد که نشان میداد ورودی زندان اوین هدف قرار گرفته است. رسانههای ایران اعلام کردند که با ریزپرنده یا عملیات انفجاری به این زندان حمله شده است.
سخنگوی قوهٔ قضائیه روز سهشنبه سوم تیرماه از تخریب «بخشی از ساختمان اداری» این زندان در این حمله خبر داد اما آمار کشتههای احتمالی و زخمیها را مسکوت گذاشت.
سازمان زندانها روز سهشنبه سوم تیرماه در اطلاعیهای گفت: «محکومانی که در زندان اوین در حال تحمل حبس بودند را به سایر زندانهای استان تهران منتقل کردیم».
این نهاد وابسته به قوهٔ قضائیه جمهوری اسلامی افزود که این اقدام «بهمنظور حفظ حقوق زندانیان و فراهمکردن فضا برای نیروهای امدادی» صورت گرفته است.
در گزارش سازمان زندانها اشاره نشده که چه تعداد زندانی از اوین منتقل شدهاند اما مدعی شده که «زندانیان منتقل شده با خانوادههای خود تماس گرفته و محل جدید نگهداری خود را به آنها گفتهاند و یا اینکه این مهم در حال انجام است».
گزارشها از درون زندان
فخرالسادات محتشمیپور، همسر مصطفی تاجزاده، پس از وقوع حمله در کانال تلگرامی این زندانی سیاسی نوشت که همسرش از داخل زندان با او تماس گرفته و گفته است «زندانیان سیاسی در اندرزگاه چهار آسیب ندیدهاند. از قسمتهای دیگر بیخبریم».
ابوالفضل قدیانی، دیگر زندانی سیاسی، هم در تماس تلفنی با فرزندش گفت تمام شیشههای بند چهار اوین که در آن زندانیان سیاسی و امنیتی نگهداری میشوند، شکسته شده است.
یک زندانی سابق سیاسی دیگر نیز که با زندان اوین در تماس بوده، میگوید: «به بند نسوان اوین خسارت جدی وارد شده اما بچهها حالشان خوب است».
بهگفتۀ این منبع، «ساختمان بهداری و کتابخانۀ بند چهار خسارت دیده و چند نفر در بند هشت زخمی شدهاند».
نرگس محمدی، فعال حقوق مدنی و برنده جایزه صلح نویل که خود سالها در اوین زندانی بوده است، در صفحهٔ ایکس خود به این حمله واکنش نشان داد و گفت: «بهداری زندان اوین تخریب شده، زندانیان در داخل بندها با شرایط تشدید شده امنیتی مانده یا جابهجا میشوند، زندانیان مجروح محلی برای انتقال و درمان ندارند و به دلیل شرایط جنگی به بیمارستانهای بیرون از زندان منتقل نمیشوند».
او با اشاره به جابهجایی زندانیان زندان اوین گفته که «وقتی زندانیها در این شرایط جابهجا میشوند اطلاعات دقیقی از آنها نخواهیم داشت، نمیدانیم چه تعداد سرباز وظیفه کشته شدند، نمیدانیم از تعداد خانوادههای زندانی که برای پیگیری وضعیت عزیزانشان به دادسرای اوین رفته بودند چه تعدادی کشته شدند».
خانم محمدی از مجامع بینالمللی تقاضا کرده که برای آزادی همه زندانیان در این شرایط جنگی تلاش کنند.
مقامهای جمهوری اسلامی آماری در مورد تلفات حملهٔ اسرائیل به زندان اوین را منتشر نکردهاند، ولی اصغر جهانگیر، سخنگوی قوه قضائیه، روز سهشنبه گفت: «این حمله در زمانی انجام شد که ساعت ملاقات زندانیان با خانواده آنها بود».
او افزود: «شماری از همکاران اداری و مردمی که مراجعه کرده بودند و افرادی از خانوادهٔ زندانیان و خود زندانیان مجروح شدند و ما شهید هم در این خصوص داشتیم».
زندان اوین یکی از اهداف پرشمار حملات روز دوشنبه اسرائیل به نقاطی در تهران بود؛ مراکزی که اسرائیل آنها را «نهادهای سرکوب» خوانده بود.
واکنشهای بینالمللی
این حمله با واکنشهایی روبرو شده است.
سخنگوی دفتر حقوق بشر سازمان ملل این حمله را «نقض جدی قوانین بشردوستانه بینالمللی» خواند.
ثمین الخیطان روز سهشنبه بدون نام بردن از اسرائیل، در ژنو به خبرنگاران گفت: «زندان اوین هدف نظامی نیست و هدف قرار دادن آن، نقض جدی قوانین بشردوستانه بینالمللی محسوب میشود».
او افزود که این دفتر گزارشهایی دربارهٔ آتشسوزیها در داخل این زندان و مجروح شدن تعدادی از افراد را دریافت کرده است.
عفو بینالملل هم روز دوشنبه در بیانیهای گفت: «حملهٔ عمدی به اهداف غیرنظامی تحت قوانین بشردوستانه بینالمللی ممنوع است و میتواند مصداق جنایت جنگی باشد».
این نهاد حقوق بشری خواستار آن شد که مقامات ایرانی «همه کسانی را که به طور خودسرانه بازداشت شدهاند، آزاد کنند و سایر زندانیان را از مکانهایی که در معرض خطر حمله اسرائیل هستند، منتقل کنند».
وزیر خارجهٔ فرانسه هم با غیرقابل قبول خواندن حملهٔ اسرائیل، این کشور را متهم کرد که جانِ دو شهروند فرانسوی زندانی در این زندان را به خطر انداخته است.
ژان نوئل بارو در شبکهٔ اجتماعی ایکس نوشت: «حمله به زندان اوین در تهران، سسیل کوهلر و ژاک پاریس، شهروندان ما که سه سال است در بازداشت هستند را در معرض خطر قرار داد. این غیرقابل قبول است».